ျပည္ျမို့က ေလးဆူဓာတ္ေပ်ာ္ေ႐ႊဆံေတာ္ေစတီေတာ္ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ "ေ႐ႊဆံေတာ္" ဟု ဘြဲ႕ခ်ီလ်က္ ထင္႐ွားသည့္ ဘုရားေစတီသုံးဆူ ႐ွိရာ ျပည္ၿမိဳ႕တြင္ တစ္ဆူ၊ ေတာင္ငူၿမိဳ႕တြင္ တစ္ဆူ၊ တြံေတးၿမိဳ႕တြင္ တစ္ဆူ ေပာင္း ေစတီ သံုး ဆူ ႐ွိပါသည္။ ေရႊဆံေတာ္ ေစတီ သံုး ဆူ ႐ွိသည့္အနက္ ျမန္မာႏိုင္ငံေျမလတ္ ေဒသ ပဲခူးတိုင္းေဒသျကီး၊ ျပည္ၿမိဳ႕ ဆင္စုရပ္ေျမာက္ဘက္၌ သုဒႆနမည္ေသာ ေတာင္ကုန္းေပါ္တြင္ တည္႐ွိေသာ ေ႐ႊဆံေတာ္ဘုရားကို ျမသိတင္ (ျမသီးတင္) ဘုရားဟုလည္း ေ႐ွးအခာကေခၚတြင္ခဲ့ျကသည္။ ျပည္ ေ႐ႊဆံေတာ္ဘုရားတြင္ ကကုသန္ဘုရား႐ွင္၏ ဒုကုဋ္ေတာ္၊ ေကာဏဂုံဘုရား႐ွင္၏ အံသကိုဋ္ သကၤန္းေတာ္၊ ေကာဏဂုံဘုရား႐ွင္၏ ခါးပန္းေတာ္၊ ေဂါတမဘုရား႐ွင္၏ အံေတာ္ေလးဆူႏွင့္ နီသီဒိုင္ တို႔ကို ဌာပနာထားျခင္းျဖစ္သည္။ ေဂါတမဘုရား႐ွင္သည္ ႐ွစ္ဝါေျမာက္တြင္ ျမန္မာျပည္သို႔ ေဒသစာရီၾကြခ်ီေတာ္မူလာၿပီး ျပည္ၿမိဳ႕ တဘက္ကမ္း သို႔ေရာက္စဥ္ ဤအရပ္၌ သေရေခတၱရာ (ပ်ဴ ) ၿမိဳ႕ (ယခု သေရေခတၱရာျပည္ၿမိဳ႕) ဟု ဗ်ာဒိတ္ေပးခဲ့ေျကာင္းသိရသည္။ ယင္းသို႔ ႂကြခ်ီေတာ္မူစဥ္ ဧရာပထ နဂါးမင္းက လူအေပါင္းတို႔ ကိုးကြယ္ရ စိမ့္ေသာငွါ ဆံေတာ္ဓာတ္ကို ေပးသနားရန္ ေလွ်ာက္ထားသည္။ ဘုရား႐ွင္သည္ နဂါးမင္းအား မေပးဘဲ သုဝဏၰဘုမၼိ အရပ္သို႔ ကုန္သြယ္သြားေနေသာ အစၥိက- ဖလႅိက ကုန္သည္ ညီေနာင္တို႔အား ေပးမည္ဟု မိန္႔ၾကားကာ လက်္ာလက္ေတာ္ျဖင့္ ဦးေခါင္းေတာ္ကို သုံးသပ္ေလေသာ္ ဆံေတာ္ေလးဆူပါလာခ့ဲသည္။ ယင္းဆံေတာ္တို႔ကို နဂါးမင္း ဆက္သည့္ ျမၾကဳတ္၌္ ထည့္၍ "ကိုးကြယ္ထိုက္သူ ဖူးေတြ႕ကာ သာသနာ တည္မည့္ အရပ္၌ ေစတီတည္ထား ကိုးကြယ္ေစသတည္း" ဟု မိန့္ေတာ္မူစဥ္ ျမၾကဳတ္သည္ လက္ဝါးေတာ္မွ ပ်ံတက္၍ ထန္းခုႏွစ္ဆင့္ျမင့္ေသာအရပ္၌္ ေရာင္ျခည္ေတာ္ျမဴးကာ ဝါးပေဒသာ၌ ရပ္နားေလ သည္။ သုဝဏၰဘုမၼိမွ ျပန္လာေသာ အစၥိက- ဖလႅိက ညီေနာင္လည္း ဧရာဝတီျမစ္ေၾကာင္းကို ဆန္တက္ကာ ဆံေတာ္ၾကဳတ္တည္ရာသို႔ ေရာက္လွ်င္ ေ႐ႊေရာင္ တဝင္းဝင္းႏွင့္ ေတြ႕ျမင္ရ၍ ၾကည့္ၾကရာ ရတနာျမၾကဳတ္ႏွင့္တကြ ဆံေတာ္ေလးဆူကို ေဖာင္ေပၚသုိ႔ ပင္႔ခဲ့ၿပီးေနာက္ ျမင့္ျမတ္ရာ ကုန္းေျမ ကို႐ွာေသာ္ ယခုေ႐ႊဆံေတာ္ ဘုရားတည္ရာ သုဒႆန ကုန္းကိုေတြ႕သျဖင့္ ရတနာေျမၾကဳတ္ႏွင့္ ဆံေတာ္ေလးဆူ ကို ေ႐ႊအုပ္ခုႏွစ္ခ်ပ္ရံကာ ဌာပနာ၍ ေစတီတည္ထားကိုးကြယ္ခ့ဲသည္။ သာသနာႏွစ္- ၁၀၁ ခုႏွစ္တြင္ ဒြတၱေပါင္မင္းႀကီး နန္းတက္ေသာ္ သုဒႆနကုန္း၌ ဘုရား႐ွင္၏ ဆံေတာ္ေလးဆူ ဌပနာ၍ ေစတီတည္ထားေၾကာင္း ၾကားသိေတာ္မူ၍ သုဒႆနကုန္းကို ႐ွာေဖြေစသည္။ ခ်ဳံႏြယ္ပိတ္ေပါင္း တို႔ျဖင့္ ဖုံးအုပ္ေနေသာ ေစတီေတာ္ကို ဖူးေတြ႕ရေသာ္ အေတာင္ ၈၀ ႐ွိေသာ ဓာတ္ေတာ္တိုက္ တံခါးနံရံကို ဖြင့္ေတာ္မူ၍ ဆက္လက္တူးေဖာ္ေသာ္ ေ႐ွးဘုရားသုံးဆူ၏ ပရိေဘာဂထည့္ရာ ေ႐ႊေက်ာင္းေဆာင္ သုံးခုႏွင့္ ေဂါတမဘုရား၏ ဆံေတာ္ေလးဆူ ဖူးေတြ႕ရၿပီးေနာက္ ေစတီကို ထပ္မံျပဳျပင္ တည္ထားသည္။ သကၠရာဇ္ ၄၅၀ ျပည့္တြင္ ပုဂံျပည္ အေလာင္းစည္သူမင္းသည္ ေစတီေတာ္ကို ထပ္မံျပဳျပင္ တည္ေဆာက္ေတာ္ မူသည္။ ထို႔ေနာက္ "ျပည္မင္း မ်က္ႏွာ႐ွည္" လက္ထက္ ေစတီေတာ္ကို သံေတာင္ ၂၈ ေတာင္၊ ႏွစ္မိုက္အထိ ထပ္ပြားတည္ကာ ေ႐ႊထီးကိုးဆင့္ တည္ေဆာက္ေတာ္မူသည္။ ထို႔ေနာက္ "သားေတာ္ မ်က္ႏွာပု" မင္းလက္ ေစတီေတာ္၏ အေနာက္ေျမာက္ေထာင့္တြင္ ေခ်ာက္ႀကီး႐ွိသျဖင့္ ကုန္းေတာ္ကို ခ်ဲ႕ထြင္ခဲ့ပါသည္။ ေစတီေတာ္ကို အျမင့္သံေတာင္ ၅၈ ေတာင္ ေစတီရံသုံးဆင့္ႏွင့္ စည္းခုံေစတီႀကီး တည္ေတာ္ မူသည္။ ေ႐ႊထီး ကိုးဆင့္ ျမသီးေရာင္ ဆံေတာ္ဖူးတင္ေတာ္မူ၍ "ျမသီးတင္ဘုရား" ဟု သမုတ္ေတာ္မူသည္။ ဤသို႔အားျဖင့္ ေ႐ႊဆံေတာ္ဘုရားကို ဘုရင္အဆက္ဆက္ႏွင့္ ၿမိဳ႕စား အဆက္ဆက္ ျပဳျပင္ထပ္ပြား တည္ထားခဲ့ရာ ယခုအေျခသို႔ ဆိုက္ေရာက္ခဲ့သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ စာဆိုေက်ာ္ နဝေဒႀကီးက "ေတာင္ထက္ ေတာင္ျမတ္၊ ေတာင္ေက်ာ္ထြဋ္၌၊ လူနတ္မ်ား႐ွင္၊ ျမသီးတင္ ႏွင့္၊ ေ႐ွ႕ယြန္းနားဝယ္၊ တရားဘုန္းေခါင္၊ ဒြတၱေပါင္ဟု၊ ျပည္ေထာင္မ်ား႐ွင္၊ တည္ထားခဲ့မွတ္ သည္။ ေ႐ႊထီးေ႐ႊတိုင္၊ ေ႐ႊစိုင္တခဲ၊ ရဲရဲထြန္းေျပာင္၊ ကိုယ္ေတာ္ေရာင္ျဖင့္၊ ကြ်န္းလုံးေက်ာ္ သည္၊ မည္ေတာ္ ဆုေတာင္း ျပည့္တကား" ဟု စပ္ဆိုခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။ ျပည္ေ႐ႊဆံေတာ္ဘုရားတြင္ သီဟိုဠ္မွပင့္ေဆာင္လာသည့္ ျမန္မာနိုင္ငံ၏ ဗုဒၶ ျမတ္ေတာ္ ဖြင့္လွစ္အပူေဇာ္ခံပြဲအား ႏွစ္စဥ္ တန္ေဆာင္မုန္းလဆန္း (၈) ရက္မွ တန္ေဆာင္မုန္းလျပည့္ေက်ာ္ တစ္ရက္ေန႔အထိ ဘုရားပြဲ က်င္းပခ့ဲရာ သံုးႏွစ္ တစ္ႀကိမ္ ျမတ္စြယ္ေတာ္အား ၿမိဳ႕တြင္းသို႔ လွည့္လည္အပူေဇာ္ခံပြဲျပဳလုပ္ခ့ဲေျကာင္းသိရသည္။ Credit to shwechaunglunge blog မူးရင္းစာသားတခ်ိဳ႕အား ျပင္ဆင္ ျဖည့္စြက္ထားပါသည္။ သူရေအာင္ (ျပည္)

ျပည္ျမို့က ေလးဆူဓာတ္ေပ်ာ္ေ႐ႊဆံေတာ္ေစတီေတာ္

ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ "ေ႐ႊဆံေတာ္" ဟု ဘြဲ႕ခ်ီလ်က္ ထင္႐ွားသည့္ ဘုရားေစတီသုံးဆူ ႐ွိရာ
ျပည္ၿမိဳ႕တြင္ တစ္ဆူ၊
ေတာင္ငူၿမိဳ႕တြင္ တစ္ဆူ၊
တြံေတးၿမိဳ႕တြင္ တစ္ဆူ ေပာင္း
ေစတီ သံုး ဆူ ႐ွိပါသည္။

ေရႊဆံေတာ္ ေစတီ သံုး ဆူ ႐ွိသည့္အနက္
ျမန္မာႏိုင္ငံေျမလတ္ ေဒသ ပဲခူးတိုင္းေဒသျကီး၊ ျပည္ၿမိဳ႕
ဆင္စုရပ္ေျမာက္ဘက္၌ သုဒႆနမည္ေသာ ေတာင္ကုန္းေပါ္တြင္
တည္႐ွိေသာ ေ႐ႊဆံေတာ္ဘုရားကို ျမသိတင္ (ျမသီးတင္) ဘုရားဟုလည္း
ေ႐ွးအခာကေခၚတြင္ခဲ့ျကသည္။

ျပည္ ေ႐ႊဆံေတာ္ဘုရားတြင္
ကကုသန္ဘုရား႐ွင္၏ ဒုကုဋ္ေတာ္၊
ေကာဏဂုံဘုရား႐ွင္၏ အံသကိုဋ္ သကၤန္းေတာ္၊
ေကာဏဂုံဘုရား႐ွင္၏ ခါးပန္းေတာ္၊
ေဂါတမဘုရား႐ွင္၏ အံေတာ္ေလးဆူႏွင့္ နီသီဒိုင္ တို႔ကို ဌာပနာထားျခင္းျဖစ္သည္။

ေဂါတမဘုရား႐ွင္သည္ ႐ွစ္ဝါေျမာက္တြင္ ျမန္မာျပည္သို႔ ေဒသစာရီၾကြခ်ီေတာ္မူလာၿပီး ျပည္ၿမိဳ႕ တဘက္ကမ္း သို႔ေရာက္စဥ္
ဤအရပ္၌ သေရေခတၱရာ (ပ်ဴ ) ၿမိဳ႕
(ယခု သေရေခတၱရာျပည္ၿမိဳ႕) ဟု ဗ်ာဒိတ္ေပးခဲ့ေျကာင္းသိရသည္။

ယင္းသို႔ ႂကြခ်ီေတာ္မူစဥ္ ဧရာပထ နဂါးမင္းက လူအေပါင္းတို႔
ကိုးကြယ္ရ စိမ့္ေသာငွါ ဆံေတာ္ဓာတ္ကို ေပးသနားရန္ ေလွ်ာက္ထားသည္။ ဘုရား႐ွင္သည္ နဂါးမင္းအား မေပးဘဲ သုဝဏၰဘုမၼိ အရပ္သို႔
ကုန္သြယ္သြားေနေသာ အစၥိက- ဖလႅိက ကုန္သည္ ညီေနာင္တို႔အား
ေပးမည္ဟု မိန္႔ၾကားကာ လက်္ာလက္ေတာ္ျဖင့္ ဦးေခါင္းေတာ္ကို
သုံးသပ္ေလေသာ္ ဆံေတာ္ေလးဆူပါလာခ့ဲသည္။

ယင္းဆံေတာ္တို႔ကို နဂါးမင္း ဆက္သည့္ ျမၾကဳတ္၌္ ထည့္၍
"ကိုးကြယ္ထိုက္သူ ဖူးေတြ႕ကာ သာသနာ တည္မည့္ အရပ္၌
ေစတီတည္ထား ကိုးကြယ္ေစသတည္း" ဟု မိန့္ေတာ္မူစဥ္
ျမၾကဳတ္သည္ လက္ဝါးေတာ္မွ ပ်ံတက္၍ ထန္းခုႏွစ္ဆင့္ျမင့္ေသာအရပ္၌္
ေရာင္ျခည္ေတာ္ျမဴးကာ ဝါးပေဒသာ၌ ရပ္နားေလ သည္။

သုဝဏၰဘုမၼိမွ ျပန္လာေသာ အစၥိက- ဖလႅိက ညီေနာင္လည္း
ဧရာဝတီျမစ္ေၾကာင္းကို ဆန္တက္ကာ ဆံေတာ္ၾကဳတ္တည္ရာသို႔
ေရာက္လွ်င္ ေ႐ႊေရာင္ တဝင္းဝင္းႏွင့္ ေတြ႕ျမင္ရ၍ ၾကည့္ၾကရာ
ရတနာျမၾကဳတ္ႏွင့္တကြ ဆံေတာ္ေလးဆူကို ေဖာင္ေပၚသုိ႔ ပင္႔ခဲ့ၿပီးေနာက္
ျမင့္ျမတ္ရာ ကုန္းေျမ ကို႐ွာေသာ္

ယခုေ႐ႊဆံေတာ္ ဘုရားတည္ရာ သုဒႆန ကုန္းကိုေတြ႕သျဖင့္
ရတနာေျမၾကဳတ္ႏွင့္ ဆံေတာ္ေလးဆူ ကို ေ႐ႊအုပ္ခုႏွစ္ခ်ပ္ရံကာ
ဌာပနာ၍ ေစတီတည္ထားကိုးကြယ္ခ့ဲသည္။

သာသနာႏွစ္- ၁၀၁ ခုႏွစ္တြင္ ဒြတၱေပါင္မင္းႀကီး နန္းတက္ေသာ္
သုဒႆနကုန္း၌ ဘုရား႐ွင္၏ ဆံေတာ္ေလးဆူ ဌပနာ၍ ေစတီတည္ထားေၾကာင္း
ၾကားသိေတာ္မူ၍ သုဒႆနကုန္းကို ႐ွာေဖြေစသည္။
ခ်ဳံႏြယ္ပိတ္ေပါင္း တို႔ျဖင့္ ဖုံးအုပ္ေနေသာ ေစတီေတာ္ကို ဖူးေတြ႕ရေသာ္
အေတာင္ ၈၀ ႐ွိေသာ ဓာတ္ေတာ္တိုက္ တံခါးနံရံကို ဖြင့္ေတာ္မူ၍
ဆက္လက္တူးေဖာ္ေသာ္ ေ႐ွးဘုရားသုံးဆူ၏ ပရိေဘာဂထည့္ရာ
ေ႐ႊေက်ာင္းေဆာင္ သုံးခုႏွင့္ ေဂါတမဘုရား၏ ဆံေတာ္ေလးဆူ
ဖူးေတြ႕ရၿပီးေနာက္ ေစတီကို ထပ္မံျပဳျပင္ တည္ထားသည္။

သကၠရာဇ္ ၄၅၀ ျပည့္တြင္ ပုဂံျပည္ အေလာင္းစည္သူမင္းသည္
ေစတီေတာ္ကို ထပ္မံျပဳျပင္ တည္ေဆာက္ေတာ္ မူသည္။
ထို႔ေနာက္ "ျပည္မင္း မ်က္ႏွာ႐ွည္" လက္ထက္ ေစတီေတာ္ကို
သံေတာင္ ၂၈ ေတာင္၊ ႏွစ္မိုက္အထိ ထပ္ပြားတည္ကာ ေ႐ႊထီးကိုးဆင့္
တည္ေဆာက္ေတာ္မူသည္။

ထို႔ေနာက္ "သားေတာ္ မ်က္ႏွာပု" မင္းလက္ ေစတီေတာ္၏
အေနာက္ေျမာက္ေထာင့္တြင္ ေခ်ာက္ႀကီး႐ွိသျဖင့္ ကုန္းေတာ္ကို
ခ်ဲ႕ထြင္ခဲ့ပါသည္။

ေစတီေတာ္ကို အျမင့္သံေတာင္ ၅၈ ေတာင္ ေစတီရံသုံးဆင့္ႏွင့္
စည္းခုံေစတီႀကီး တည္ေတာ္ မူသည္။ ေ႐ႊထီး ကိုးဆင့္ ျမသီးေရာင္
ဆံေတာ္ဖူးတင္ေတာ္မူ၍ "ျမသီးတင္ဘုရား" ဟု သမုတ္ေတာ္မူသည္။
ဤသို႔အားျဖင့္ ေ႐ႊဆံေတာ္ဘုရားကို ဘုရင္အဆက္ဆက္ႏွင့္ ၿမိဳ႕စား
အဆက္ဆက္ ျပဳျပင္ထပ္ပြား တည္ထားခဲ့ရာ ယခုအေျခသို႔
ဆိုက္ေရာက္ခဲ့သည္။

ထို႔ေၾကာင့္ စာဆိုေက်ာ္ နဝေဒႀကီးက "ေတာင္ထက္ ေတာင္ျမတ္၊
ေတာင္ေက်ာ္ထြဋ္၌၊ လူနတ္မ်ား႐ွင္၊ ျမသီးတင္ ႏွင့္၊ ေ႐ွ႕ယြန္းနားဝယ္၊
တရားဘုန္းေခါင္၊ ဒြတၱေပါင္ဟု၊ ျပည္ေထာင္မ်ား႐ွင္၊ တည္ထားခဲ့မွတ္ သည္။ ေ႐ႊထီးေ႐ႊတိုင္၊ ေ႐ႊစိုင္တခဲ၊ ရဲရဲထြန္းေျပာင္၊ ကိုယ္ေတာ္ေရာင္ျဖင့္၊ ကြ်န္းလုံးေက်ာ္ သည္၊ မည္ေတာ္ ဆုေတာင္း ျပည့္တကား" ဟု စပ္ဆိုခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။

ျပည္ေ႐ႊဆံေတာ္ဘုရားတြင္ သီဟိုဠ္မွပင့္ေဆာင္လာသည့္ ျမန္မာနိုင္ငံ၏
ဗုဒၶ ျမတ္ေတာ္ ဖြင့္လွစ္အပူေဇာ္ခံပြဲအား
ႏွစ္စဥ္ တန္ေဆာင္မုန္းလဆန္း (၈) ရက္မွ
တန္ေဆာင္မုန္းလျပည့္ေက်ာ္ တစ္ရက္ေန႔အထိ ဘုရားပြဲ က်င္းပခ့ဲရာ သံုးႏွစ္ တစ္ႀကိမ္ ျမတ္စြယ္ေတာ္အား ၿမိဳ႕တြင္းသို႔ လွည့္လည္အပူေဇာ္ခံပြဲျပဳလုပ္ခ့ဲေျကာင္းသိရသည္။

 

Credit to
shwechaunglunge blog

မူးရင္းစာသားတခ်ိဳ႕အား ျပင္ဆင္ ျဖည့္စြက္ထားပါသည္။

သူရေအာင္ (ျပည္)